انواع انسان شناسی:
1- انسان شناسی تجربی: (تجربه شامل حس هم می شود)
بررسی انسان ، ابعاد وجودی او ، نیازهای حسی و مادی از راه تجربه و مشاهده . (این دانش شامل پزشکی ، فیزیولوژی ، روان شناسی تجربی و زیست شناسی می شود)
2- انسان شناسی عرفانی:
شناخت انسان از راه کشف و شهود ، علوم حضوری و یافتن عین نیاز او به خداوند که باعث می شود همه ی احکامی که در باره ی انسان صادر می کند بر اساس همین نگاه به انسان است .
3- انسان شناسی فلسفی: (علم النفس فلسفی)
شناخت عقلانی و اندیشه ی از انسان که به بررسی ابعاد مادی و مجرد انسان پرداخته ، مشترکات و مختصات او را با دیگر موجودات به ویژه حیوانات بیان می کند ، در این دانش به صورت خاص ویژگی های فرا حیوانی انسان از اهمیت بشتری بر خور دار است.
4- انسان شناسی دینی:
بررسی ابعاد وجودی انسان از راه متون مقدس دینی و ادْله ی نقلی که به عنوان مقدمات مقبول به شمار مر آیند.
انسان شناسی دینی از دو بعد به انسان نگاه می کند : 1- فردی(روانی - جسمی) 2- اجتماعی (خانوادگی - مدنی).
انسان شناسی چه علمی است ؟
هر علمی که به بررسی انسان ، ابعاد وجودی او ، نیازها و ویژگی های او و مسایل مرتبط با او بپردازد ، انسان شناسی است .
ضرورت انسان شناسی :
از آنجا که مطالعه خدا شناسانه و دستیابی به واقعیت های هستی بدون توجه به محور و مقیاس هستی که همان انسان است ، میسور نمی باشد ، بنابر این هیچکس نمی تواند خدا شناسی جامع و کیهان شناسی فراگیری را ارائه نماید ، مگر این که به انسان شناسی دقیقی دست یافته باشد .
بنابر این انسان تا خودش و واقعیت های وجودی اش را نشناسد نمی تواند خالق و پروردگار اش را بشناسد ( من عرفه نفسه فقد عرفه ربه ) و همچنین نمی تواند واقعیت های پیرامونی اش را درک کند.
نظرات پیرامون فطرت اولیه بشر:
1- وجود طبیعت شرآلود در انسان : این عده می گویند طبیعت انسان پست است ، یعنی انسان ذاتا پست آفریده شده .
2- طبیعت دست نخورده و سفید: این ها می گویند انسان لوح سفید است که صرفا با عوامل وعناصر غیر ذاتی شکل می گیرد و نقش می پذیرد .
3- طبیعت انسان خیر است : این عده طبیعت انسان را خیر می داند و به این باور اند که شرور ناشی ار تاثیرات بیرونی بر انسان است .
4- ازنگاه قرآن مجید : انسان حقیقت است که مشتمل بر مجموعه ای از بینش ها ، گرایش ها ، توانش ها ، می داند که بسیاری از آن ها جهت گیری خاصی ندارد .
از سوی دیگر قرآن کریم نقش محیط ، جامعه و افراد را پیش از تولد و پس از آن در شکل گیری این طبیعت و فطرت مشترک نادیده نمی گیرد .
بنابر این از نظر انسان شناسی دینی برای کنترل رفتارهای بشری نکات ذیل باید رعایت بشود:
1- شروع تربیت انسان از زمان شکل گیرین نخستین علایم حیاتی در انسان است .
2- برای کنترل رفتارهای انسان همه کسانی که با انسان در ارتباط هستند ، باید مورد توجه قرار گیرند .
3- هدایت انسان بسوی رفتار درست بدون استفاده از توصیه های دین که برگرفته از علم غیب یا وحی آسمانی می باشد ، امکان پذیر نیست .
فطرت یا سرشت مشترک انسانی چیست ؟
فطرت به معنای علم حضوری و شهودی نسبت به خداوند متعال است . بنابراین همه انسانها به گونه ای به خداوند علم داشته ولی این علم هم دارای درجات گوناگون است وهم زنده کردن آن در انسانها با شرایط متفاوتی صورت می گیرد .
پس غفلت انسان از خدا به دلیل سرپیچی او از علم بی واسته نسبت به خداوند و روی آوری به علم حصولی با واسطه نسبت به اشیاء اطراف خود می باشد .
دلایل وجود فطرت در انسان :
1- وجود شناخت ، علم و دستگاه ادراکی و شناختی در همه انسانها . از آنجا که همه انسانها به گونه ای با بهره گیری از نوع استدلال و استنتاج حقایقی را ثابت کرده و به عنوان علوم مشترک می پذیرند ، این نکته حکایت گر وجود جنبه ای مشترک در همه انسانهاست .
2- پذیرش ارزشهای اخلاقی مشترک ، همانند قبح ظلم ، حسن عدل ، حسن راستگویی، قبح بی وفایی ، خیانت ...
3- وجود گرایشها و تمایلات فراحیوانی در انسان، همانند کمال طلبی، فضیلت جویی ، حقیقت جویی ،زیبایی طلبی ،جاودانگی طلبی ،میل به پرستش.
4- وجود توانائیهای خاص بشری ، مثل فراگیری زبان ، تفهیم و تفاهم ار طریق نمادها (حکایت از حس مشترک دارد) قدرت بر خود سازی.
ملاک و معیار انتخاب بهترین گزینه در تصمیم گیری از نقطه نظر دین چیست ؟
در مدیریت اسلامی ، سه ملاک و معیار اصلی برای اخذ تصمیم در برابر مدیر قرار داده شده است و چنانچه مدیر بر اساس آن ها تصمیم گیری کند ، بی شک می توان گفت بهترین تصمیم را در هر مورد اتخاذ نموده است .
حضرت علی (ع) در زمینه ملاک و معیار تصمیم گیری خطاب به مالک اشتر می فرماید :
باید بهترین و مطلوب ترین کارها در نزد تو آن باشد که منطبق بر « حق» و فراگیر تر از نظر «عدالت» و دربر دارنده تر از نظر «خشنودی» و «رضایت مردم» است .
این سه ملاک و معیار اصلی ار نظر مدیریت اسلامی برای اخذ تصمیم ذکر شده:
1- حق
2- عدالت
3- خشنودی و رضایت مردم